قولنامه دستی، نوشته‌ای است که خارج از دفتراسناد رسمی در مورد اموال منقول یا غیر منقول توسط دو یا چند نفر تنظیم می‌شود. در قولنامه توافق طرفین به صورت وعده است.برای مثال یک اتومبیل میان دو نفر معامله می‌شود اما خریدار نمی‌تواند همه ثمن را یکجا بپردازد و یا فروشنده امور اداری و خلافی خودرو را انجام نداده، در این حالت یک نوشته تنظیم می‌کنند.
و توافقات طرفین برای انتقال مال با این شرایط در آن شرح داده می‌شود. اگر مالی که می‌خرید از طریق ارث به فروشنده منتقل شده حتما برگه تسویه مالیات بر ارث و گواهی انحصار وراثت را مشاهده کنید تا قولنامه دستی میان شما معتبر باشد.در این مقاله به بررسی اعتبار قولنامه دستی در داگاه و نکاتی که باید برای تنظیم قولنامه دستی به آن توجه کرد می‌پردازیم.
انواع سند
قبل از ورود به بحث قولنامه دستی لازم است که با انواع سند آشنا شویم. اسناد دو نوع دارند: ۱- سند رسمی ۲- سند عادی (قولنامه یک نوع سند عادی است).
* اسناد رسمی
ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی اسنادی را که در اداره ثبت اسناد و املاک و دفاتر اسناد رسمی یا نزد مامورین رسمی و در حوزه صلاحیت آن‌ها تنظیم شده باشد، اسناد رسمی نامیده است.
* اسناد عادی
بر اساس ماده ۱۲۹۳ قانون مدنی، اگر سند به نحوی غیر از نحوه تنظیم اسناد رسمی نوشته و تنظیم شده باشد، سند عادی است. برای مثال سندی که توسط مامور رسمی اما خارج از صلاحیت او و یا بدون رعایت ترتیبات مقرره قانونی تنظیم شده است سند عادی نام دارد.
انواع اسناد عادی
اسناد عادی اشکال مختلفی دارند. در اینجا به بعضی از مهم‌ترین اسناد عادی اشاره شده است:
* اسناد تجاری
اسنادی مانند چک و سفته و بارنامه و غیره که میان تجار ردوبدل می‌شود.
* مبایعه‌‌نامه با کد رهگیری
مبایعه‌نامه‌های تنظیم شده توسط مشاورین املاک که اعتبار آن‌ها مشابه یک قولنامه دستی است.
* اسناد عادی گواهی امضا شده
سندی که در دفاتر اسناد رسمی امضای شخص امضا کننده‌ی آن، توسط سردفتر گواهی می‌شود.
* سند عادی در حکم سند لازمالاجرا
بعضی از اسناد سند عادی هستند اما قانون آن‌ها را مانند سند لازمالاجرا می‌داند. برای اجرای این اسناد نیازی به رای دادگاه نیست و افراد می‌توانند با رجوع به اداره اجرای ثبت، اجرای آن را تقاضا کنند. مانند چک.
اسناد عادی در حکم اسناد رسمی
اسناد عادی در ۲ مورد در حکم اسناد رسمی هستند:
* اگر شخصی که یک سند عادی علیه او ارائه شده صدور آن سند را از طرف شخصی که سند به او منتسب است قبول کند. برای مثال شخص بپذیرد که سند را خودش امضا کرده.
* اگر در دادگاه ثابت شود که سند عادی که در دادگاه ارائه شده و شخص امضای آن را انکار کرده، اصالتا توسط خود او امضا و مهر شده است.
منبع:
