قانون انحصار وراثت در سال ۱۴۰۰
قانون انحصار ورثه در سال ۱۴۰۰ با سال ۱۳۹۹ تفاوت چندانی ندارد. در این مقاله همراه ما باشید تا با هم به موضوع انحصار ورثه و قوانین مربوط به آن بپردازیم و با نکات حقوقی و مقررات مربوط به تقسیم ارث متوفی آشنا شویم.
قانون تصدیق مصوب ۱۳۰۹
فصل دهم قانون امور حسبی مصوب ۱۳۱۹
بند ث ماده ۹ قانون شورای حل اختلاف مصوب ۱۳۹۴
هرکس که فوت میکند میبایستی اولاً ورثه او مشخص و ثانیاً میزان سهم الارث آن‌ها مشخص شود. به این گواهی که مشتمل بر مشخصات وراث و سهم الارث آن‌ها است گواهی انحصار ورثه می‌گویند.
نکته مهم:
توجه داشته باشید لزومی ندارد که لیست اموال متوفی را به شورای حل اختلاف اعلام کنید. زیرا تقسیم ارث با صدور گواهی انحصار ورثه تفاوت دارد. گرفتن انحصار وراثه به معنای تقسیم اموال نیست بلکه فقط تعیین وارث و میزان سهم از ارث است. در ادامه در مورد هر یک توضیحات بیشتری خواهیم داد. با خدمات وکلای هوداد می‌توانید بهترین وکیل انحصار وراثت را داشته باشید.
ورثه چه کسانی هستند؟
مطابق قوانین کشور اولاً اقلیت‌های مذهبی به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی در تقسیم سهم الارث و تعیین ورثه مطابق مقررات خود عمل می‌کنند. برای ایرانیان شیعه قانون ۳ طبقه مشخص کرده است که طبقه اول نسبت به طبقه دوم اولویت دارد و همینطور طبقه دوم نسبت به طبقه سوم. بنابراین به غیر از زن و شوهر که همیشه ارث می‌برند برای اقدام نسبی تا وقتی که حتی یک نفر از طبقه بالاتر باقی باشد، نوبت به وراث طبقه بعد نخواهد رسید. میزان سهم الارث را هم قانون مشخص کرده است.
آثار داشتن گواهی انحصار وراثت چیست؟
گواهی است که از سوی شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت شخص متوفی صادر می‌شود و بر اساس آن میزان سهم‌الارث ورثه تعیین می‌شود. هر شخص ذی‌نفعی از جمله ورثه، برای اقدامات حقوقی و قانونی مربوط به اموال متوفی باید گواهی مذکور را ارائه کند. به طور کلی بدون گواهی انحصار ورثه، تقسیم و انتقال ترکه امکان‌پذیر نخواهد بود.
در سال ۱۳۹۹ بخشنامه‌ای توسط وزارت دادگستری صادر شد که بر طبق آن اگر یک نفر بیشتر از ۵۰۰ میلیون ریال اموال داشته باشد، بعد از فوت وی باید گواهی نامحدود صادر شود و آگهی آن نیز در روزنامه منتشر گردد. در گذشته ملاک برای صدور گواهی انحصار ورثه نامحدود، دارایی تا ۳۰ میلیون ریال بود که در حال حاضر به ۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است.
از سوی دیگر، اگر اموال متوفی کمتر از این مقدار باشد، گواهی محدود توسط شورای حل اختلاف صادر می‌شود و نیازی به نشر آگهی نخواهد بود. به همین دلیل مدت زمان دریافت گواهی محدود کوتاه‌تر از انحصار ورثه نامحدود است و در ۳ تا ۷ روز صادر می‌شود.
بیشتر بخوانید: شرایط و مراحل طلاق توافقی در سال ۱۴۰۰
چه کسانی می توانند درخواست گواهی انحصار ورثه بدهند؟
هرکدام از ورثه یا هر ذینفع دیگری فرض کنید شخصی از متوفی بابت چکی طلبکار بوده و به عمد وراث اقدام جهت اخذ گواهی حصر وراثت نمی‌کنند. از طرفی برای اقامه دعوی برای طلب بایستی به دادگاه علاوه بر مستندات طلب ارائه کرد، در این راستا طلبکار می‌تواند از شورای حل اختلاف با ارائه مستندات تقاضای صدور گواهی نماید.
انحصار وراثت چقدر طول می کشد؟
مدت زمان به چند عامل بستگی دارد:
- اگر درخواست حصر وراثت نامحدود باشد در روزنامه کثیرالانتشار منتشر می‌شود و یک ماه باید از زمان نشر آگهی بگذرد تا شورای حل اختلاف اقدام به صدور گواهی کند.
به عبارت دیگر می توان گفت تا چاپ در روزنامه معمولاً ۱۰ روز طول می‌کشد، ۱ ماه هم که مهلت گذشتن چاپ در روزنامه برای اعتراض احتمالی است؛ پس از آن تا صدور رای و ابلاغ معمولاً ۱۰ روز دیگر باید زمان سپری شود. به عبارت دیگر مدت زمان گرفتن آن بعد از فوت با وکیل انحصار وراثت ۴۰ الی ۵۰ روز است. - مدت زمان اخذ گواهی نامحدود کمتر از یک هفته کاری است.
- اگر مدارک ناقص باشد یا اصل شناسنامه‌ها و غیره موجود نباشد، استعلام از اداره ثبت احوال هم کمی زمان بر خواهد بود.
گذشته از تفاوت نشر آگهی ذکر شده باید توجه داشت که اگر بخواهید اموالی را از ماترک بفروشید حتی با رضایت همه وراث در هنگام انتقال سند رسمی داشتن گواهی انحصار ورثه نامحدود الزامی است. اگر هم متوفی در بانک یا سایر موسسات مالی پولی داشته باشد برای وصول آن بایستی مالیات پرداخت کرد گواهی حصر وراثت نامحدود و گواهی از اداره مالیات اخذ نموده.
منبع: انحصار وراثت
